อารยทริป บ้านพะกอยวา หมู่บ้านเล็กหัวใจใหญ่

มีที่แห่งหนึ่งบนยอดเขา

แอบซ่อนเงาแห่งความงดงามไว้

ที่แห่งนั้น...ดวงจันทร์พูดจากับลำธารใส

และผืนป่าเติบใหญ่ ด้วยเสียงใสของเด็กน้อย

สายหมอกโอบไผ่ไว้อย่างอ่อนโยน

ลมพัดโยนละอองดาวสู่ยอดหญ้า

เมฆหมอกฝากรักไว้กับขุนคีรีพนา

 "พะกอยวา" คือนามเรียกขานกัน

พะกอยวา: ผึ้งขาวในราวป่า และบทเรียนจากการพึ่งตนเพื่อชาติ

ลึกเข้าไปในหุบเขาอันเงียบสงบของบ้านห้วยกระทิง ตำบลพระธาตุ อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก มีหมู่บ้านเล็กๆ ที่ชื่อว่า “พะกอยวา” — ชื่อในภาษาปกาเกอะญอซึ่งแปลว่า “ผึ้งขาวในราวป่า” หมู่บ้านที่เปี่ยมไปด้วยความงามทางธรรมชาติ ความศรัทธา และวิถีชีวิตที่อ่อนโยนต่อผืนแผ่นดิน

พวกเราคือกลุ่มอาสา “พึ่งตนเพื่อชาติ” ที่ได้มีโอกาสเดินทางเข้าไปเรียนรู้และแลกเปลี่ยนวิธีการอนุรักษ์ “ดิน น้ำ ป่า คน” กับชาวปกาเกอะญอในพื้นที่แห่งนี้ ประสบการณ์ครั้งนี้ไม่ได้เป็นเพียงการศึกษาแนวทางการปลูกป่าหรืออนุรักษ์ต้นน้ำเท่านั้น แต่ยังเป็นการเปิดโลกทัศน์ให้เข้าใจความหมายของคำว่า “อยู่ร่วมกับธรรมชาติ” อย่างแท้จริง

หมู่บ้านเล็กๆ ที่ใหญ่ในหัวใจ

พะกอยวาเป็นชุมชนชาวคริสต์เก่าแก่ ที่มีไม่กี่หลังคาเรือน แต่มีหัวใจที่ใหญ่โตนัก พวกเขามีภาษา วัฒนธรรม และวิถีชีวิตเป็นของตนเอง ใช้ชีวิตอย่างเรียบง่าย ทอผ้า ตีมีดด้วยมือ และสืบทอดภูมิปัญญาจากรุ่นสู่รุ่น เด็กๆ ที่นี่มีรอยยิ้มสดใสจนทำให้เราแทบลืมความเหนื่อยล้าจากการเดินทาง

ศรัทธาในการดูแลผืนป่า

สิ่งที่น่าประทับใจคือการดูแลป่าต้นน้ำอย่างจริงจังของชุมชน พะกอยวามีป่าต้นน้ำเกรดเอ ซึ่งเป็นผลจากความตั้งใจของชาวบ้านที่ร่วมมือกันปลูกป่า ดูแลต้นไม้ และไม่บุกรุกทำลายผืนดิน ด้วยความเข้าใจว่า “ป่าคือชีวิต” ไม่ใช่เพียงทรัพยากร

บนภูเขายังมี น้ำตกห้วยกระทิง น้ำตกเล็กๆ ที่สวยงามและเงียบสงบ ราวกับธรรมชาติต้องการมอบรางวัลให้ผู้ที่แสวงหาด้วยหัวใจที่อ่อนโยน

บทเรียนจากผึ้งขาว

พะกอยวาอาจเป็นเพียงจุดเล็กๆ บนแผนที่ แต่สิ่งที่เราได้รับจากที่นี่ กลับยิ่งใหญ่กว่านั้นมาก ไม่ว่าจะเป็นแนวทางการพึ่งตนเอง การใช้ทรัพยากรอย่างเคารพ หรือความเข้าใจว่า การอนุรักษ์ไม่ใช่แค่ “ทำเพื่อป่า” แต่คือ “ทำเพื่อตัวเราเอง” ในฐานะหนึ่งในสายใยของระบบนิเวศ

เราไม่ได้เข้าไป “ช่วย” พะกอยวา แต่เราเข้าไป “เรียนรู้” จากพะกอยวา และเราหวังว่าบทเรียนจากหมู่บ้านผึ้งขาวแห่งนี้ จะเป็นแรงบันดาลใจให้ใครอีกหลายคนลุกขึ้นมาร่วมดูแลผืนป่า...และหัวใจของกันและกัน

เรื่อง Writer:                 Nick Chuthip

ภาพ Photography:     ภาพจากกลุ่มอาสาและทีมสื่ออารยธาม